احسان عالیخانی چگنی: آداب و رسوم هر منطقه متأثر از فرهنگ و مذهب و تاریخ آن منطقه است. همان‌طور که هر انسان با انسان دیگر و حتی برادر با برادر تفاوت های اساسی دارند، هر شهر نیز بسته به سنت و دیرینه‌ی خود، آداب و رسوم و رفتار های مخصوص به خود دارد. این رفتار ها می‌توانند برای مردم شهرهای دیگر جذابیت داشته باشند چون برای آن‌ها تازگی داشته و غریزه میل به کشف آن‌ها را سیراب می‌کند. همچنین می‌توان با مطالعه آداب و رسوم یک منطقه به میزان اعتقاد دینی آن ها، نوع تفکر آن ها و … دست یابیم. فرهنگ بخش مهمی از آداب و رسوم یک منطقه را شامل می‌شود که به عقیده جامعه شناسان مجموعه دستاورد های مادی و معنوی بشر می‌باشد که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. گذشته تاریخی، حماسه های آبا و اجدادی، سرزمین نیاکان، زبان مادری، باورها و سنت های بومی، مفاخر و قهرمانان، اسطوره های دینی و میراث ادبی و هنری در مجموع فرهنگ عامه یک اجتماع را تشکیل می‌دهند. در واقع فرهنگ عامه هر قومی در حکم شناسنامه و هویت آن قوم محسوب می‌شود و تعیین کننده خصلت ها، نشان دهنده عادات گذشتگان و بهترین عاملی است که اقوام و ملت ها را به هم پیوند می‌دهد. این نزدیکی موجب صلح و دوستی و از بین رفتن کینه ها و دشمنی ها نیز می‌شود.
استان لرستان نیز با داشتن غنای تاریخی و فرهنگی بالا در گروه استان هایی قرار دارد که از لحاظ فرهنگی و تنوع آداب و رسوم در رتبه های بالایی قرار دارند. مردمان این استان به زبان لری صحبت می‌کنند و زبان لری مناطق مختلف با هم متفاوت بوده و تنوع بالای یک زبان نشان از کیفیت و قدمت آن دارد. ولی مردمان لر با وجود این تفاوت دارای شباهت های فراوان بوده و انسجام و وحدت ویژه‌ای دارند. فرهنگ قوم لر یکی از بارزترین و اصیل‌ترین بخش ها از گنجینه فرهنگ ایرانی به شمار می‌رود. لرستان از نظر دیرینه شناسی و پژوهش های باستان شناسی، یکی از کهن ترین پایگاه های زیستی و آفرینش های فرهنگی در جهان است و آثاری که از عصر پارینه سنگی تا دوره نوسنگی به دست آمده است. گواه این امر می‌باشد. آداب و رسوم شامل مواردی متعدد است که نحوه پوشش و گویش نیز بخش مهمی از آن است. جمعیت استان را طایفه‌ها و تیره‌هایی از قوم ایرانی لر تشکیل می‌دهند. همان طور که در بالا توضیح داده شد این مردمان به زبان لری صحبت می‌کنند. محدوده سرزمین‌های لرنشین محدود به استان لرستان نیست و در استان‌های چهارمحال و بختیاری، فارس، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، خوزستان، همدان و ایلام نیز طایفه‌های گوناگون لر پراکنده‌اند؛ که این مردمان از راه های گوناگون باهم در ارتباط بوده و سعی دارند انسجام و وحدت درونی خود را در راستای وحدت ملی حفظ کنند.
گویش و زبان لری:
گویش‌های لری یک پیوستار زبانی از گویش‌های ایرانی جنوب غربی است بین گونه‌های کردی و فارسی که میان مردم لر در غرب و جنوب غرب ایران رایج است. از میان تمام اقوام آریایی لرها از نظر سازمان زبانی رابطه تنگاتنگی با کرد زبانان و فارس زبانان دارند در حالی که برخی پژوهشگران بیان داشته‌اند که لرها از کردها منشعب می‌شوند دیگر پژوهشگران معتقدند که لرها از قدیم الایام گروهی مستقل بوده‌اند گرچه از دو همسایه فرهنگی خویش تأثیر پذیرفته‌اند. گویش‌های مردم لرستان عبارت‌اند از:
لری خرم‌آبادی: مردم شهرستان‌های خرم‌آباد، دوره و پل‌دختر و همچنین بخش بسیاری از مردم اندیمشک و شوش در استان خوزستان نیز به این گویش سخن می‌گویند.
لکی: شهرستان‌های سلسله، دلفان و کوه دشت به این گویش سخن می‌گویند.
گویش بروجردی: مناطق شمال شرق استان مانند مناطق بروجرد و بعضی از مناطق دورود به این گویش سخن می‌گویند.
لری بختیاری: مناطق شرق استان از جمله مناطق الیگودرز و ازنا و بخش‌هایی از مناطق دورود به این گویش سخن می‌گویند.۲
از دیگر بخش های مهم فرهنگ و تاریخ و آداب یک منطقه می‌توان به موسیقی آن اشاره کرد که موسیقی لرستان از تنوع و پیشینه‌ای کهن برخوردار است که به دو بخش کلی، موسیقی‌های آوازی (کلامی) و موسیقی‌های سازی تقسیم می‌شود.
از آداب و رسوم این استان می‌توان به:
گردیله: شبیه مراسم قبل عید سایر نقاط کشور است که در طی این مراسم گرد و غبار خانه ها تکانده شده و آینه و قرآن و سبزی و … تهیه می‌شود و این مراسم در اسفند ماه و یا نیمه دوم اسفند ماه برگزار می‌شود.
سر زدن به اموات در پنج شنبه های آخر سال: همانند سایر نقاط کشور این قوم هم عید رقیب را گرامی می‌دارند و در پنج شنبه آخر سال به سر مزار اموات می‌روند.
مراسم چهارشنبه سوری، عید نوروز، شب یلدا، مراسم عزاداری محرم به نام های به گِل افتادن و چهل منبر، مراسم سوگواری پُرس و چَمر، مراسم عید به نام های الفه و برات و … اشاره کرد.
