زینب نیک رنگ: مِفرَغ یا برنز آلیاژی است از مس و قلع که با آن ابزارهای مختلف و مجسمه را تهیه می‌کنند. مفرغ قدیمی‌ ترین آلیاژی است که انسان آن را تهیه کرده‌است، زیرا در معادن مس معمولاً فلز مس به طور طبیعی با قلع به صورت یک آلیاژ طبیعی وجود دارد به همین دلیل معمولاً نخستین ابزارهای مصنوعی فلزی که در قدیم توسط بشر ساخته شده غالباً از مفرغ است. یکی از استانهای بی نظیر ایران ، لرستان میباشد. لرستان را به عنوان سرزمین مفرغ می شناسند و به واسطه این آثار لرستان در سطح دنیا شهرت دارد.

مفرغ های کشف شده در لرستان گواه چیره دستی و ذوق سرشار سازندگان آنهاست. وقتی که در سال ۱۹۳۰ در بازارهای عتیقه فروشی داخل و خارج کشور، تعدادی اشیای مفرغی دست به دست شد، نام لرستان بر سر زبانها افتاد. استانی که شاید پیشروترین منطقه ایران در تلفیق هنر و صنعت ابتدایی مفرغ باشد. اشیای مفرغی به دست آمده از لرستان که عمر آنها به هزاره سوم پیش از میلاد می رسد، با شکل‌ های جالب و متنوعی که دارند هنر و صنعت پیشرفته این منطقه را به رخ می کشیدند و حکایت از تاریخ غنی این استان داشتند.

مجموعه اشیای مفرغی در موزه های دنیا

اشیایی که از کوهستان ها، معابد و محوطه‌ های باستانی مناطق شمالی لرستان (نواحی کوهدشت، الشتر، چگنی و نورآباد) به دست آمده بود، زینت بخش موزه‌ های تاریخی دنیا شد. تا جایی که در موزه لوور فرانسه یک تالار فقط به مفرغ‌ های لرستان اختصاص داده شده است و موزه‌ های شیکاگو، فیلادلفیا و متروپولیتن نیز میزبان این آثار هستند. این مفرغ کاران که از آنان به عنوان قوم کاسی نام برده می شود و به نوعی اجداد لرهای امروزی محسوب می شوند از هزاره چهارم تا هزاره اول ق.م در منطقه زاگرس (لرستان) می زیسته اند. این در حالی است که مجموعه اشیای مفرغی موجود در موزه ملی ایران مربوط به لرستان به علت کثرت و تنوع یکی از کاملترین و ارزشمندترین مجموعه‌های دنیا محسوب می‌شود.

در موزه ملی ایران هزار شی مفرغی متعلق به لرستان و در موزه‌های خارجی نیز هزار شی مفرغی دیگر از این استان وجود دارد که مجموع این ۲ هزار شیء را باستان شناسان خارجی به دست آورده‌اند. مفرغ کاری لرستان وسیله ای برای انتقال هنر و سنن اجدادی، انتقال مفاهیم و موضوعات مشترک مذهبی و بیان قانونمندی‌هایی بوده است که همه اقوام سوارکار، جنگاور و کشاورز دنیای قدیم را در بر می گیرد. اهمیت مفرغ استان لرستان به اندازه‌ای است که گریشمن باستان شناس فرانسوی در کتاب به جستجوی سیلک صفحه ۷۲ جلد دوم، هنر حقیقی ایران را هنر لرستان می‌داند گرچه به جز لرستان، اشیای مفرغی فراوانی در جنوب خزر، قفقاز و اروپا به دست آمده است ولی این اشیا به لحاظ فنی و هنری به هیچ وجه با مفرغ‌های یافت شده در لرستان قابل مقایسه نیست.