۲۱ سپتامبر مصادف با ۳۰ شهریور امسال در شهرهای سراسر جهان به عنوان روز «جهانی بدون خودرو» جشن گرفته می‌شود و فرصت مهمی برای شهروندان است تا به تاثیر آلودگی هوا بر زندگی‌شان توجه کنند. یک کارشناس آلودگی هوا می‌گوید: کاهش استفاده و تردد خودورها می‌تواند نقش موثری در کاهش آلودگی هوا ایفا کند اما لازم است در ایران زیرساخت‌هایی در این زمینه فراهم شود.
به گزارش خبرگزاری “روزگار”، در روز جهانی بدون خودرو رانندگان تشویق می‌شوند تا از اتومبیل‌های خود استفاده نکنند چراکه خودرو به عنوان منابع متحرک آلاینده یکی از منابع اصلی آلودگی هوا به‌ویژه در شهرها به‌حساب می‌آیند. آلایندگی خودروها ناشی از کیفیت پایین سوخت و ضعف مقررات خودرو در سراسر جهان است. در ایران نیز در بسیاری از کلان‌شهرها از جمله تهران، خودروها نقش زیادی در انتشار آلاینده‌ها و آلودگی هوا دارند. براساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، سالانه هفت میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند.
رامین عزتی – کارشناس آلودگی هوا – ضمن اشاره به نقش خودروها در تشدید آلودگی هوا گفت: خودروها عامل انتشار مواد هیدروکربن- که از مشتقات نفتی است- هستند و این مواد به علت ترکیب شدن با ذرات معلق در اتمسفر معمولا در هوا معلق می‌مانند و به‌طور مستقیم روی سیستم تنفس فوقانی ما تاثیرمی‌گذارند بنابراین کاهش استفاده و تردد خودروها می‌تواند در کاهش آلودگی هوا موثر باشد.
وی به ترویج دوچرخه‌سواری و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی به‌عنوان دو راهکار و مشوق برای کاهش استفاده از خودرو اشاره کرد و گفت: در بسیاری از شهرهای جهان این راهکارها موثر واقع شده‌اند و در شهر تهران نیز در دوره قبلی شهرداری روزهای سه‌شنبه هرهفته با عنوان «روز بدون خودرو» شهروندان را ترغیب به استفاده از دوچرخه می‌کرد. با این حال شهرهایی مانند تهران که مسیر شمال به جنوب آن شیب زیادی دارد گاهی شهروندانی که این مسیر را طی می‌کنند را از استفاده از دوچرخه منصرف می‌کند.
عزتی با اشاره به مسیرهای دوچرخه سواری تهران اظهارکرد: در مسیرهای دوچرخه‌سواری در نظر گرفته شده در برخی نقاط شهر نیز گاهی شاهد عبور موتورسیکلت‌ها و خودروهای پارک شده هستیم بنابراین لازم است این مسیرها با همکاری نیروی انتظامی به فضاهایی امن برای تردد دوچرخه‌سواران تبدیل شوند.
وی ادامه داد: در چنین شرایط توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی می‌تواند نیاز شهروندان به استفاده از خودرو را کاهش دهد اما طی سال‌های اخیر با توجه به تحریم‌ها و عدم ورود مواد لازم برای ساخت وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی به‌خوبی انجام نشد و اکنون این ناوگان شامل مترو، اتوبوس و … ظرفیت مناسب برای جمعیت شهر تهران را ندارند.
این کارشناس آلودگی هوا همچنین به نقش فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی مردم نسبت به معضل آلودگی هوا، عوامل موثر بر تولید آلودگی و خطرات ناشی از آن تاکید کرد و گفت: شهروندان باید بدانند که آلودگی ناشی از خودروها سلامتی خود، خانواده و سایر افراد جامعه را به خطر می‌اندازد.
عزتی در پایان با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر اقدامات خوبی در زمینه کاهش استفاده از خودرو صورت گرفته است، گفت: متاسفانه بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌ها در این زمینه به دلیل شیوع ویروس کرونا، دورکاری و سایر عوامل از جمله تحریم‌ها با روندی کند پیش‌رفت و امیدواریم که اجرای چنین طرح‌هایی مانند روزهای بدون خودرو و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی در دستور کار دولت جدید و شهرداری‌ها قرار گیرد.
