هفته پیش خبر طرح «دهکده سلامت معتادان» مطرح شد؛ طرحی که فاز نخست آن طی دو سال و فاز دوم آن طی سه سال انجام خواهد شد البته نیازمند اعتباری در حدود هزار میلیارد تومان است، این درحالیست که یک پژوهشگر حوزه اعتیاد می‌گوید: در صورتی که چنین بودجه‌ای تامین شود نباید کارتن‌خواب‌ها را از هرندی و …. جمع‌آوری و در جای دیگری نگهداری کرد بلکه باید همان محلات آسیب‌خیز همچون هرندی را ارتقاء داد چرا که توقف چرخه تولید اعتیاد در محلات اینچنینی مستلزم سرمایه‌گذاری است.
به گزارش روزگار پرس ، دهکده سلامت معتادان قرار است برای بازپروری و حرفه‌آموزی ۱۰ هزار نفر فعالیت کند و سوله‌هایی با عنوان آسایشگاه برای نگهداری مددجویان، ساختمان غربالگری برای ورود افراد جدید به دهکده، حسینیه با مساحت یک هزار مترمربع، آموزشگاه‌های ۲۱گانه در دو ساختمان مجزا، احداث ۲۰ کارگاه، یک هتل آپارتمان، منازل کارگری، ساختمان چندمنظوره سینما، تئاتر ، ساختمانی برای نگهداری معتادان متجاهر با سن زیر ۱۸ سال، پارک مجهز با سبک و سیاق مدرن و ویژه با سایت‌های مختلف اعم از پارک علم و فناوری، مرکز مطالعات بالینی مواد مخدر، سایت پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، چهار باغ هنر شامل باغ کتاب، هنر، فلسفه و هنرهای دستی، زمین‌های ورزشی، جاده تندرستی و آب‌نماهای مختلف در طراحی این دهکده پیش‌بینی شده است.
ایجاد دهکده سلامت یا توجه به هرندی؟
درحالیکه گفته می‌شود فاز نخست دهکده سلامت طی دو سال و فاز دوم آن طی سه سال انجام خواهد شد و نیازمند اعتباری در حدود هزار میلیارد تومان است، اما رامین رادفر، پژوهشگر حوزه اعتیاد در گفت‌وگو با ایسنا، معتقد است که در صورتی که چنین بودجه‌ای تامین شود نباید کارتن‌خواب‌ها را از هرندی و … جمع‌آوری و در جای دیگری نگهداری کرد بلکه باید همان محله آسیب خیز همچون هرندی را ارتقاء داد و برای اینکه چرخه تولید اعتیاد متوقف شود لازم است در چنین محله‌ای سرمایه‌گذاری شود.
وی ضمن تاکید بر ارتقاء ظرفیت موجود و با بیان اینکه اگر چنین بودجه‌ای وجود دارد، باید خدمات موجود در مراکز کاهش آسیب و مراکز اجتماع درمان مدار ارتقاء یابد و در آن بخش‌ها هزینه شود، نسبت به طرح مخالفت کرد و گفت: این دهکده باید در محله‌هایی مانند هرندی ایجاد شود.
روش درمان یکسان برای تمامی معتادان موثر نیست
چنین مدل درمانی گران است و امکان تکثیر ندارد
رادفر بیان کرد: یکی از انواع خدمات درمانی اعتیاد، درمان‌های اقامتی هستند و هرچقدر بیمار در درمان اقامتی طولانی مدت‌تر نگهداری شود احتمال موفقیت او در درمان بیشتر است.
این پژوهشگر حوزه اعتیاد ادامه داد: مشخصا در کشور الگوی اجتماع درمان‌مدار داریم که برنامه‌ای با الگوی جهانی است. همچنین مراکز و کمپ‌ها هستند که حداقل خدمات را دارند؛ اگر ما یک مداخله درمانی را برای یک گروه خاصی طراحی کنیم شاید جوابگو و موثر باشد اما اگر یک مداخله درمانی به عنوان یک راهکار برای درمان اعتیاد در کل کشور پیشنهاد شود، موثر نیست، زیرا برای همه معتادان یک روش درمانی یکسان پاسخگو نخواهد بود و اصولا یک چنین مدلی از درمان به طور فجیعی گران است و امکان تکثیر آن وجود ندارد.
نمی‌توان در هر شهری به تعداد معتادان آن شهر یک «دهکده سلامت» ایجاد کرد
رادفر تصریح کرد: به عبارتی دیگر نمی‌توان در هر شهری به تعداد معتادان آن شهر یک دهکده سلامت ایجاد کرد چرا که بودجه آن وجود ندارد. مدیریت یک دهکده سلامت از آب و برق و گاز آن گرفته تا درمانگر و بحث‌های درمانی موضوعی نیست که به راحتی صورت گیرد و هزینه زیادی دارد.
وی با اشاره به اینکه پیش از ایجاد دهکده سلامت در ابتدا باید به بحث پیشگیری پرداخته شود، گفت: استراتژی‌های پیشگیری از اعتیاد به چند بخش تقسیم می‌شود و یکی از این استراتژی‌ها فعالیت‌های اطلاع‌رسانی و آموزشی، ارائه فعالیت‌های جایگزین، آموزش مهارت‌های زندگی و فعالیت‌های مبتنی بر جامعه است.
این پژوهشگر حوزه اعتیاد با طرح این پرسش که چرا چنین دهکده‌ای را در محله هرندی نمی‌سازند؟، اظهار کرد: مگر در محله هرندی مردم عادی با وجود معتادان مشکل ندارند؟ در واقع یک سیستم هوشمند باید از مردم کمک گیرد. در محله هرندی سوال اصلی این نیست که باید با معتادان چه کرد، بلکه سوال اصلی این است که چرا معتادان معتاد شدند؟.
وی درخصوص موثر بودن ایجاد دهکده سلامت اظهار کرد: باید بررسی کرد که هزینه سرانه درمان در مدلی مانند ایجاد دهکده سلامت چقدر می‌شود و از سوی دیگر آیا با مدل ارزانتری می‌توان چنین نتیجه درمان را داشت؟ به صراحت می‌توان گفت که اگر سیستم‌های TC موجود یا مراکز جامع درمان اعتیاد که سال گذشته با کمی تغییرات در آن نام همان مراکز TC را مراکز جامع درمان اعتیاد نامگذاری کردند، این پول را صرف ارتقاء همان مراکز کنیم، نتیجه بسیار بهتری می‌توان گرفت.
این پژوهشگر تاکید کرد: سال گذشته بود که افتتاحیه مراکز جامع درمان اعتیاد برگزار شد و امسال هم پیشنهاد طرح دهکده سلامت مطرح شده و این درحالیست که اینها نشان از سردرگمی تصمیم گیرندگان دارد؛ این موضوعات به معنای آن است که وقتی سالی یک مدالیته درمانی متفاوت معرفی و کشف می‌کنیم یعنی نمی‌دانیم می‌خواهیم چه کنیم و برنامه‌ریزی استراتژیک برای این حوزه نداریم. این درحالیست که بیش از هرچیزی در کشور نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک هستیم، اما چنین برنامه‌ریزی نداریم و نتیجه این می‌شود که هر مدیری طرحی با نیت بسیار خیرخواهانه‌ای می‌دهد.
کارهای واجبتر از ایجاد دهکده سلامت هست که می‌توان انجام داد
رادفر یادآور شد: سیستم‌های اقامتی به هر صورت آسیب‌های خاص خود را دارند، چراکه در سیستم‌های اقامتی امکان تشکیل گروه و باند وجود دارد. همین سیستم‌های اقامتی مانند دهکده سلامت را نمی‌توان از زندان محبوس‌تر کرد یعنی دیوار این دهکده را نمی‌توان بلندتر از دیوار زندان ساخت. از سوی دیگر اگر چنین بودجه‌ای وجود داشته باشد به عنوان کارشناس حوزه اعتیاد اقدام صدم من هم چنین چیزی نیست، زیرا کارهای واجبتر، مقرون به صرفه‌تر، با نتیجه بهتر و با پوشش بالاتر می‌توان انجام داد که در این حوزه نیاز است.
