✍محمد محمدیان شمالی
سالانه هزاران میلیارد ریال سرمایه‌گذاری برای ایجاد تاسیسات جدید برق و استفاده از بخش عمده‌ای از آنها تنها در ۴ ساعت زمان اوج بار، مشکلات عدیده‌ای را برای صنعت برق به‌وجود آورده است. ایامی از سال و نیز ساعاتی از شبانه روز دارای بیشترین مصرف انرژی الکتریکی است که به آن روزهای اوج مصرف سال و ساعات اوج بار گفته می‌شود و عموما این مصارف اوج، در فصل تابستان و متاثر از استفاده انبوه از وسایل سرمایشی است.
بیش از ۷۰ درصد از خانوارهای ایرانی در فصل گرما از کولرهای آبی و یا گازی برای خنک کردن منازلشان استفاده می کنند. تفاوت عمده این دو سیستم در مصرف برق آنها است به طوری که توان کولرهای آبی حدود ۵۰۰ وات و کولرهای گازی بالغ بر ۲۰۰۰ وات است.
کولرهای آبی در مناطقی که رطوبت هوا بالا است، مانند شمال و جنوب کشور از کارایی خوبی برخوردار نیستند، لذا در این مناطق از کولرهای گازی به طور گسترده استفاده می‌شود، اما در مناطقی که شرایط آب و هوایی برای استفاده از کولر آبی مساعد است، استفاده از کولر گازی دلیل مصرف برق بالا، اشتباه است.
در بخش عمده‌ای از مناطق ایران تابستان را نمی‌توان بدون کولر سپری کرد تا در صنعت برق صرفه جویی حداکثری حاصل شود، اما با راهکارهایی ساده می‌توان مصرف برق را در این دو سیستم سرمایشی تا میزان قابل توجهی کاهش داد تا از خاموشیهای تابستانه جلوگیری شود.
– محل نصب، سرویس و نگهداری مناسب و تناسب ظرفیت برودتی کولر با فضای مورد استفاده (از لحاظ مساحت، دما و رطوبت) از مهمترین نکاتی است که در استفاده از کولر گازی مقدار انرژی مصرفی را کاهش می‌دهد.
– همچنین آفتابگیر بودن یا نبودن فضا در تعیین کولرگازی مناسب مهم است. این نکته به عنوان نخستین نکته در استفاده بهینه از کولر گازی نقش اساسی دارد و رعایت آن به این معنی است که گام نخست را درست برداشته‌ایم.
– تمیز بودن کندانسورکولر گازی و نصب آن در سایه بسیار مهم است، زیرا این قطعه به دلیل عبور جریان هوا از آن در میزان مصرف برق تاثیر زیادی دارد.
– اگر شرایط فراهم است، باید کولر گازی را در مسیر باد نصب کنیم، این کار موجب انتقال حرارت بهتر در کندانسور شده و در نتیجه افزایش بازده و کاهش مصرف انرژی را به دنبال دارد.
– محوطه پشت کولر باید فضای مناسبی جهت گردش هوا داشته باشد تا استفاده بهینه از کولر گازی میسر شود.
– درزگیری مناسب اطراف کولر گازی، قرار نداشتن در معرض تابش مستقیم خورشید، سرویس به موقع و تمیز کردن فیلترهای هوا و رادیاتور، در کاهش مصرف برق تاثیر بسیار زیادی دارند و استفاده بهینه از کولر گازی را برای کاربر محقق می‌کنند.
– اگر در مناطق جنوبی زندگی می‌کنیم، با کاشت درخت در نزدیکی کولر گازی و ایجاد سایه خنک برای آن، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد در مصرف انرژی الکتریکی صرفه جویی خواهیم کرد.
– در تابستان دمای آسایش خانه را روی ۲۴ درجه سانتیگراد تنظیم کنیم.
– به طور همزمان از وسایلی نظیر اجاق، سماور، لامپ رشته‌ای و… با کولر گازی استفاده نکنیم، زیرا این وسایل باعث افزایش بار گرمایی محیط می شوند؛ در نتیجه کولرگازی برای رسیدن به برودت مطلوب، بیشتر تلاش می‌کند و برق بیشتری هم استفاده می‌کند.
و اما در کولرهای آبی هم علاوه بر انتخاب قدرت مناسب کولر با توجه به مساحت منزل، سرویس سالانه موتور و پوشال کولر، ایجاد سایبان برای کولر، استفاده از کلید هوشمند در سرعت بخشیدن به قطع و وصل به‌هنگام این وسیله، می‌تواند نتایج مثبتی را در میزان استفاده از برق حاصل کند.